LÝ THUYẾT - KIẾN THỨC CƠ BẢN VỀ LÀN DA MÀ BẠN NÊN BIẾT
Bài viết này tôi sẽ viết đơn giản, dễ hiểu, và đầy đủ thông tin cho những bạn chưa biết cách chăm sóc da có thể dễ dàng nắm được phần cơ bản kiến thức về da. Khi bạn có kiến thức da thì bạn sẽ biết cách tìm ra phương pháp phù hợp để chăm sóc làn da của bản thân mỗi ngày, vì mỗi người sẽ có làn da và cơ địa khác nhau. Nếu bạn may mắn sở hữu làn da đẹp không khuyết điểm thì bạn chỉ cần chăm sóc để duy trì vẻ đẹp đó là được, nhưng nếu da bạn có vấn đề thì việc chăm sóc phải đúng, phải phù hợp, mới cho được hiệu quả lâu dài.
Với những kiến thức này bắt buộc bạn phải biết để làm nền tảng cho việc chăm sóc da bạn nhé.
- Cấu Tạo Tế Bào Da
Da là cơ quan lớn nhất trên cơ thể, chiếm 15% trọng lượng
cơ thể. Có chức năng bảo vệ, điều hòa thân nhiệt, tiếp nhận cảm giác và bài tiết.
Da gồm có 3 lớp chính: biểu bì, trung bì, hạ bì, mỗi lớp có chức năng khác
nhau, có sự liên kết chặt chẽ tạo nên cơ quan hoàn hiện nhất cho cơ thể.
a) 1) Biểu
bì ( thượng bì)
Là lớp da nằm phía ngoài cùng, chức năng bảo vệ cơ thể
tránh sự xâm nhập của tác nhân gây hại cơ thể như vi khuẩn, độc tố, và giữ nước
cho cơ thể. Biểu bì có 5 lớp tế bào:
- Lớp đáy: là lớp trong cùng của biểu
bì, nơi sản xuất ra tế bào mới thay thế tế bào cũ đã biệt hóa, tạo nên sự đổi mới
của biểu bì.
- Lớp tế bào gai: là lớp
tế bào hình da diện, do các tế bào đáy di chuyển lên hình thành, các tế bào nằm
sát nhau, giúp bảo vệ cơ thể không bị thoát nước trong cơ thể ra ngoài và ngược lại ngấm
nước từ bên ngoài vào trong cơ thể.
- Lớp hạt: là nơi quá trình sừng hóa bắt đầu,
các tế bào sản sinh ra các hạt nhỏ và các hạt này di chuyển lên trên, biến
thành chất sừng và các lipid biểu bì.
- Lớp bóng: là lớp nằm giữa lớp
hạt và lớp sừng. Lớp bóng chỉ suất hiện ở vùng da lòng bàn tay và bàn chân.
- Lớp sừng: là lớp ngoài cùng, ở
những vùng da khác nhau lớp sừng sẽ dày mỏng khác nhau, thường thì lớp sừng ở
bàn tay bàn chân sẽ dày hơn so với những vùng khác. Những tế bào chết này bong
ra thường xuyên, là nơi cư trú của các tuyến mồ hôi, và tuyến bã nhờn.
b) 2) Trung
bì
Là lớp thứ 2, vùng có độ dày nhất của cấu trúc da, nằm dưới
biểu bì. Chức năng bài tiết, điều chỉnh thân nhiệt, tiếp nhận cảm giác, tái tạo,
hấp thụ, làm hàng rào sinh học, đảm bảo tính đàn hồi cho da. Gồm có 2 lớp:
- Lớp nhú: tạo thành từ các mô liên kết lỏng lẻo, nằm sát với
lớp đáy biểu bì. Chức năng tạo tính đàn hồi da, nuôi dưỡng lớp biểu bì, và các
thụ cảm tiếp nhận cảm giác.
- Lớp lưới: được tạo thành từ các mô liên kết dày đặc không
điều, nằm dưới lớp nhú. Chứa các sợi collagen và elastin giúp da có độ đàn hồi,
kéo căng và săn chắc.
c) 3) Hạ bì (lớp mỡ dưới da)
Là lớp cuối cùng trong cấu trúc da, nằm dưới lớp trung bì
có chứa các mô liên kết và phân tử chất
béo. Lớp này giúp bảo vệ và cách nhiệt các mô bên dưới da, tránh khỏi các chấn
thương cơ học và nhiệt.
- Các Loại Da Cơ Bản
Gồm có 5 loại cơ bản:
- Da khô: là làn da khá phổ biến,
đặc biệt ở độ tuổi trung niên. Bề mặt da khô ráp, sần sùi, dễ bong tróc, lỗ chân
lông nhỏ, da dễ lão hóa sớm do thiếu độ ẩm thường xuất hiện nếp nhăn li ti.
- Da nhờn ( da dầu): Da dầu
là da có tuyến dầu hoạt động mạnh, da thường xuyên tiết nhiều dầu, bóng nhờn, lỗ
chân lông to, da xỉn màu, dễ nổi mụn. Thường gặp ở độ tuổi dậy thì. Ưu điểm của
da nhờn lão hóa chậm hơn so với da khô.
- Da thường: là loại
da lý tưởng, nhiều người mong ước có được. Da có đủ độ ẩm, mịn đều màu, độ đàn
hồi tốt, không quá dầu cũng không quá khô, da ít có khuyết điểm.
- Da hỗn hợp: vùng
chữ T ( vùng mũi trán cằm) đổ nhiều dầu
gây bóng nhờn, lỗ chân lông to, hay nổi mụn. Vùng chữ U (2 bên má) khô lỗ chân
lông nhỏ, dễ bong tróc. Là loại da khó chăm sóc ẩn chứa nhiều vấn đề về da.
- Da nhạy cảm: là
tình trạng xuất hiện các cảm giác khó chịu
như ngứa, châm chích, nóng rát, đỏ, căng khi tiếp xúc với các sản phẩm chăm sóc
da, thức ăn, bụi bẩn, hoặc các yếu tố khác từ môi trường… Có nhiều yếu tố ảnh
hưởng đến da nên đôi khi không xác định được cụ thể yếu tố nào gây nên tình trạng
nhạy cảm ở da. Các triệu chứng thường gặp của da nhạy cảm:
Da bị mụn mủ, sần sùi hoặc da bị bào mòn
Da khô ráp, ngứa, có thể dễ dàng nhìn thấy mạch máu trên da
Da ửng đỏ tùy mức độ từ ít đến nhiều.
- Độ Ẩm Của Da
Cơ thể của chúng ta được cấu tạo 70% là nước giúp duy trì độ
ẩm và sự trẻ trung cho làn da, ngoài nước ra thì lượng dầu tự nhiên trên da
cũng góp phần quan trọng trong việc duy trì hàng rào bảo vệ làn da khỏe mạnh.
Như vậy, nước là dầu là 2 thành phần quan trọng duy trì độ ẩm da, việc mất cân
bằng độ ẩm, da thiếu nước hoặc dầu tự nhiên sẽ gây ra những vấn đề về da như:
kích ứng, khô rát, nếp nhăn, bong tróc, nổi mụn,…
Vậy da thiếu nước – thiếu dầu sẽ như thế nào?...
1) Da thiếu nước
Nhiều người sẽ hiểu nhầm da thiếu nước và da khô là giống
nhau, nhưng đây là 2 vấn đề hoàn toàn khác nhau. Da khô là nói về loại da
chuyên biệt, còn da thiếu nước là vấn đề về da mà loại da nào cũng gặp phải kể
cả da nhờn.
Biểu hiện của da thiếu nước:
- Da xỉn màu mệt mỏi, xuất hiện nếp nhăn, da chảy sệ.
- Hấp thu sản phẩm dưỡng rất nhanh
- Vùng chữ T hay đổ nhiều dầu nhưng vùng quanh mắt hoặc miệng
lại hay khô
- Va dày lỗ chân lông hiện rõ
- Thường nổi mụn li ti, mụn đỏ.
2) Da thiếu dầu
Dầu tự nhiên được da sản xuất ra nhằm mục đích giữ ẩm, duy
trì độ đàn hồi cho da, giúp da luôn khỏe mạnh.
- Nếu bị thiếu dầu da sẽ có những biểu hiệu sau:
- Da khô ráp, có cảm giác căng, lỗ chân lông nhỏ
- Da hay bong tróc, nức nẻ, bề mặt không mịn màng
- Khó thẩm thấu các sản phẩm chăm sóc hoặc dưỡng da
- Da xỉn màu thiếu sức sống.
Chu Kỳ Tái Tạo Tế Bào Mới ( Thay Da ) Của Da Ở Từng Độ Tuổi
- Độ tuổi 20 –> 30 tuổi: chu kỳ tái tạo 20 –>22 ngày
- Độ tuổi 30 – >40 tuổi: chu kỳ tái tạo 28 –>30 ngày
- Độ tuổi 40 –> 50 tuổi: chu kỳ tái tạo 30 –> 50 ngày
- Độ tuổi trên 50: chu kỳ tái tạo hơn 55 ngày.
- Các Yếu Tố Ảnh Hưởng Đến Da
Các yếu tố ảnh hưởng đến da có yếu tố bên ngoài và yếu tố
bên trong
1)Yếu tố bên ngoài gồm có:
- Ánh nắng mặt trời ( tia UV): tia
UV gây ra tình trạng sạm, nám, lão hóa, cháy nắng,..
- Dinh dưỡng: tế
bào da nhận dinh dưỡng từ nguồn thức ăn đưa vào cơ thể, nếu bạn ăn quá nhiều đồ
chiên rán dầu mỡ, chất béo, ngọt,…sẽ ảnh hưởng xấu đến da nhất là làn da đang bị
mụn.
- Chế độ sinh hoạt: chế độ
sinh hoạt không điều độ, stress, thức khuya, sử dụng rượu bia, thuốc lá là các tác
nhân có ảnh hưởng không tốt đến da, làm da xỉn màu, lão hóa, nhạy cảm,…
- Chăm sóc da không đúng cách: việc
lạm dụng mỹ phẩm chăm sóc da sẽ gây ảnh hưởng xấu đến làn da có thể gây ra tình
trạng kích ứng, mụn, da trở nên nhạy cảm.
- Khí hậu, môi trường: việc
thay đổi môi trường sống và khí hậu đột ngột da không kịp thích ứng có thể làm
da trở nên nhạy cảm, da khô hơn nếu ở môi trường lạnh hoặc ngược lại.
2) Yếu tố bên trong bao gồm:
- Độ tuổi: Theo thời gian tuổi
càng lớn da sẽ dần mất đi tính đàn hồi, da xuất hiện nhiều nếp nhăn, chảy xệ,
thâm nám…
- Di truyền: Gen
đóng vai trò quan trọng trong quá trình tổng hợp protein, cấu trúc tạo nên các bộ
phận cơ thể. Do đó con cái thường mang những đặc điểm của bố mẹ về loại da và
màu sắc da.