PDF, TẢI SÁCH NGƯỜI MẸ TỐT HƠN LÀ NGƯỜI THẦY TỐT
 |
| (ảnh sưu tầm) |
TRÍCH DẪN LỜI TỰA
Khi trên tay chúng ta có khối ngọc
Tôi đã từng đọc một câu chuyện ngụ ngôn. Một người nông dân
có một khối ngọc, muốn điêu khắc nó thành
một tác phẩm tuyệt đẹp, nhưng trong tay ông
ta chỉ có một dụng cụ là cây cuốc. Chẳng
mấy chốc, khối ngọc này đã biến thành
khối ngọc nhỏ hơn, nhưng hình dạng của nó
vẫn giống như hòn đá, đồng thời càng ngày càng mất đi
giá trị.
Các bậc phụ huynh trẻ cũng đã có được
một khối ngọc - đứa con đáng yêu - kết quả sau nhiều năm là, một số người đã có được tác phẩm rất hài lòng, một số người nhìn sự thay đổi của
khối ngọc và ngày càng thất vọng. Sự khác biệt giữa hai kết quả này, chính là
do những người bố, người mẹ càng ngày càng thất vọng kia thường sử dụng cây cuốc để
chế tác ngọc.
Nhưng có ai nghĩ mình lại ngớ ngẩn như vậy? Con người thời hiện đại đều rất tự tin.
Tôi có quen một anh bạn tiến sĩ, dù là trong lĩnh vực học thuật, công tác hay đối nhân xử thế anh đều rất xuất sắc. Đến tuổi trung niên
mới sinh được một mụn con trai, anh yêu con hơn báu vật. Anh biết làm người quan trọng hơn làm học thuật,
chính vì thế đặc biệt chú trọng đến vấn đề bồi dưỡng phẩm chất đạo đức cho con. Cậu
con trai của anh vừa mới hai
tuổi, thường xuyên tự chơi một mình, không để ý gì đến những lời hỏi
chuyện của người lớn đối với cậu. Người bố cho rằng, ngay từ nhỏ cần dạy cho trẻ biết phép lịch sự, nhìn thấy
con trai như vậy, rất sốt ruột, liền bước đến giằng lấy món đồ chơi con đang chơi, nghiêm giọng nói với con rằng, người lớn hỏi chuyện con, con buộc phải trả lời. Cậu bé không hề để tâm đến những lời
dạy của bố, khóc một hồi, lần sau lại “tái phạm”; anh cứ
kéo con ra khỏi trò chơi, giáo dục, phê
bình con trẻ hết lần đến lần khác. Anh nói rất quả quyết rằng, tôi buộc
phải sửa cho con trai tật xấu này.
Vị tiến sĩ này không biết rằng, một đứa trẻ mới hai tuổi chưa hiểu khái niệm giao tiếp. Nói chuyện lịch sự với một đứa nhỏ như thế này, chẳng khác gì đàn gảy tai trâu, không những trẻ không hiểu,
mà còn cảm thấy sợ. Điều quan trọng nhất
là, đây là thời kỳ quan trọng để trẻ bắt
đầu nhận thức
thế giới xung quanh, hiếu kỳ trước tất cả mọi
thứ, một mẩu giấy nhỏ, nửa điếu thuốc lá cũng có thể khiến trẻ đam mê. Hoạt động phát triển trí tuệ, bồi dưỡng khả năng chú ý, phát triển niềm say mê cho trẻ đều không thể tách khỏi niềm “đam mê” đó. Những trò
chơi nhìn có vẻ như vô vị này chính là “công tác chuẩn bị” của trẻ đối với công việc học tập nghiên
cứu đích thực trong tương
lai. Thường xuyên phá rối con trẻ một cách vô cớ
sẽ khiến trẻ mất đi sự chú ý, làm cho chúng sau
này rất khó tập trung công sức để làm một công việc, đồng thời cũng mất đi niềm hứng thú nghiên cứu đối với sự vật. Ngoài ra, “giáo dục
phép lịch sự” thường xuyên gây ra mối xung
đột giữa bố mẹ và con cái, đồng thời còn khiến
con trẻ không biết đâu mà lần trong vấn đề nhận thức, đảo lộn trật tự
phát triển tâm lý bình thường của trẻ, khiến
trẻ cảm thấy bực bội, đối địch với môi
trường, ảnh hưởng đến sự phát triển của nhân cách.
Anh bạn tiến sĩ không nghi ngờ mình là một cao thủ điêu khắc ngọc, nhưng lại không biết rằng lúc này
đây anh đang sử dụng cây cuốc - sai lầm
trong giáo dục gia đình đã xuất hiện mà mọi người không để ý tới, khiến kết
quả và nguyện vọng thường đi ngược với nhau, đây là điều khiến người ta cảm thấy đáng tiếc và đau lòng nhất.
Mấy năm nay tôi được tiếp
xúc với không ít bậc phụ huynh, chủ yếu là phụ huynh của
những em được coi là “có vấn đề”. Từ những
ví dụ khác nhau tôi đã phát hiện ra một
hiện tượng chung là: Những lỗi nhỏ mà bố mẹ vô
tình mắc phải, tích tụ theo
tháng ngày, dần dần sẽ hình thành nên một vấn
đề lớn ảnh hưởng nghiêm trọng đến con trẻ, gây ra nỗi đau sâu sắc cho
trẻ, thậm chí còn bóp méo tâm hồn trẻ. Không phải tình yêu của bố mẹ không bao la, mà chỉ là do họ không
biết rằng một số cách làm của mình là sai lầm.
 |
| (ảnh sưu tầm) |
Phương Tây có câu ngạn ngữ nói rằng: “Con đường vào địa ngục có những
lúc do những ý đồ tốt tạo ra”. Đúng vậy,
có ý đồ giáo dục của bậc phụ huynh nào là không tốt? Khi ý đồ tốt
và kết quả khiến người ta phải thất vọng tạo nên sự đối nghịch lớn, rất nhiều bố mẹ đều trách móc con mình, nói con trẻ không có chí tiến thủ, ngay từ
lúc sinh ra đã là một khúc gỗ mục không thể điêu khắc - đây là
cách nói rất hồ đồ - nếu vấn đề bắt nguồn từ chính bản thân con trẻ,
gọi là những cái bẩm sinh thì bản thân
trẻ biết phải làm thế nào - điều này giống như
việc một người có đôi mắt quá nhỏ không thể trách được mình; nếu vấn đề
chỉ có thể thông qua biện pháp tự nhận thức mình, tự thay đổi
mình để giải quyết thì cái gọi là chức năng
của “giáo dục” sẽ nằm ở đâu?
Cũng có người đổ lỗi một
số vấn đề gặp phải trong giáo
dục cá thể cho các nhân tố vĩ mô như “xã hội”, “chính sách”, “thời đại”. Thói quen
đổ lỗi này, điển hình nhất là vài năm gần đây, bất
luận trong trường cấp một, cấp hai hay cấp ba, xảy ra chuyện tiêu cực gì, mọi người đều đi tìm nguyên nhân trong “thể chế giáo dục”, đến cuối
cùng, về cơ bản mọi gậy gộc đều được giáng
vào vấn đề “thi đại học”. Thi đại
học - chính sách giáo dục công bằng nhất ở Trung Quốc hiện nay đã biến thành kẻ trị tội thay, trở thành “kẻ tội đồ” của mọi vấn đề giáo dục.
Trên thế giới không có thể chế giáo dục của quốc gia nào tuyệt vời đến mức
có thể giải quyết từng vấn đề cá nhân cho mỗi học sinh. Mỗi đứa trẻ đều là một thế giới riêng biệt, sự trưởng thành của trẻ được
quyết định bởi “môi trường giáo dục nhỏ” mà bố
mẹ và thầy cô giáo những người tiếp xúc với em hàng ngày tạo dựng cho em. Trạng thái sinh thái của môi trường nhỏ này mới là nhân tố
mang tính quyết định, ảnh hưởng thực sự đến quá trình trưởng thành của trẻ.
Với vai trò là người quan trọng nhất, người tiếp xúc sớm nhất,
dài nhất với trẻ, bố mẹ là người
quan trọng để tạo dựng lên “môi trường nhỏ” - trong cuộc sống thường nhật, trong mỗi chuyện nhỏ, bố mẹ hướng cho trẻ
như thế nào, giải quyết mối quan hệ với con trẻ như
thế nào, gần như mỗi chi tiết đều hàm chứa một yếu tố giáo dục nào đó. Trình độ xử lý
chi tiết tạo nên sự khác biệt giữa việc bố mẹ cầm cây cuốc hay dao khắc trong tay – nó khiến thế giới
và tương lai của con trẻ hoàn toàn khác
nhau.
Trong cuốn sách này, tôi đã đề cập đến rất nhiều chi tiết,
vấn đề mà trẻ gặp phải trong quá trình trưởng thành, và cũng đã đưa ra rất nhiều phương
pháp. Cho dù những “phương pháp” này khác nhau đến đâu, thực ra chúng đều được xây dựng trên một số phương châm giáo dục chung. Cố nhiên, “phương pháp” là rất quan trọng, nhưng phương
pháp dù nhiều đến đâu cũng không thể giải
quyết được mọi vấn đề mà một người gặp phải trong quá trình giáo dục; phương châm
giáo dục đúng đắn giống như một chiếc chìa
khóa vạn năng, có thể mở ra mọi ổ khóa. Nhìn từ bề ngoài,
các bài viết trong cuốn sách này đều đề cập một
cách độc lập về một vấn đề nào đó, nhưng
trên thực tế mọi quan điểm và phương pháp đều có tính thống nhất về mặt logic. Sau
khi bạn đọc xong cuốn sách này, bạn
sẽ có được một khuôn khổ tương đối rõ nét - về cơ bản bạn sẽ
biết phải làm gì, “phương pháp” cũng đến bên
bạn một cách rất tự nhiên.
Hy vọng cuốn sách này hữu ích cho các bậc phụ huynh, đặc biệt là những bậc phụ
huynh trẻ.
Bồi dưỡng tốt một đứa trẻ
không những là thể hiện tinh thần trách nhiệm đối với gia đình mà cũng thể hiện tinh thần trách nhiệm với sự phát triển của dân tộc và xã hội tương lai.
Phương pháp giáo dục đúng đắn là một
con dao khắc xinh xắn; phương pháp giáo
dục sai lầm là một cây cuốc - khi trong tay
chúng ta có một khối ngọc, chúng ta buộc phải thực hiện đúng.
Bài viết liên quan:
Review người mẹ tốt hơn là người thầy tốt